´Ενας από τους παράγοντες που κάνει ένα παιδί κι αργότερα έναν ἐφηβο χαρούμενο κι ευτυχισμένο είναι η αυτοεκτίμηση. Το παιδί που έχει υψηλή αυτοεκτίμηση αισθάνεται σίγουρο για τη ζωή, ικανό και άξιο. Αντίθετα, το παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση αισθάνεται άβουλο κι αδύναμο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τα προβλήματα της καθημερινότητας.
Τι λέμε αυτοεκτίμηση. Η λέξη αυτοεκτίμηση είναι σύνθετη από τις λέξεις αυτό και εκτίμηση (σύμφωνα με την αγγλική μετάφραση του όρου self-esteem).
Η λέξη αυτοεκτίμηση σημαίνει να αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας, να πιστεύουμε ότι αξίζουμε και να τον αποδεχόμαστε όπως είναι. Η αυτοεκτίμηση είναι ένα συστατικό της αυτοαντίληψης, δηλαδή το πως αντιλαμβανόμαστε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας.
Η αξία της. ´Ολοι οι ψυχολόγοι παραδέχονται ότι η αυτοεκτίμηση είναι ένας καθοριστικός παράγοντας στα κίνητρα για τη μάθηση και την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του παιδιού. Είναι ένας από τους σημαντικούς πυλώνες που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας στην εκπαίδευση των παιδιών. Μ᾽ αυτήν την έννοια, εῖναι σημαντικό οι γονείς και το σχολείο, πάντα σε συνεργασία, να δημιουργήσουν ένα θετικό περιβάλλον στο οποίο αναγνωρίζονται οι ικανότητες και οι δυνατότητες κάθε παιδιού. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν υποχρέωση να βοηθήσουν τό παιδί να ανακαλύψει τις δυνατότητές του και τις ικανότητές του και να το βοηθήσουν να τις καλλιεργήσει και να τις αναπτύξει για το καλό του.
Προφίλ παιδιού με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε αν όλα πάνε καλά ή κάτι πάει στραβά στην αυτοεκτίμηση ενός παιδιού.
Το βασικό που πρέπει να μας κάνει να υποψιαστούμε ότι το παιδί μας έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση εῖναι η αλλαγή συμπεριφοράς. Το παιδί καθώς μεγαλώνει παρουσιάζει πολλές αλλαγές συμπεριφοράς. Βέβαια αυτό είναι φυσιολογικό, αφού αλλάζουν πολλά γύρω του, υπάρχουν όμως δράσεις που παραμένουν και γίνονται σχεδόν χρόνιες συμπεριφορές. Για παράδειγμα:
- ´Οταν το παιδί αρχίζει να αποφεύγει πνευματικές, αθλητικές ή κοινωνικές δραστηριότητες επειδή φοβάται ότι θα αποτύχει.
- ´Οταν στα λάθη που κάνει ρίχνει την ευθύνη σε άλλους.
- ´Οταν, επειδή δεν εμπιστεύεται τον εαυτό του και τις ικανότητές του, δικαιολογείται ότι αυτό που έπρεπε να κάνει ήταν δυσανάλογο για την ηλικία του καί τίς δυνατότητές του.
- ´Οταν είναι επιθετικό ή βίαιο και πολύ ντροπαλό.
- ´Οταν αρνείται να κάνει κάτι που το υποδεικνύουμε και στις αποφάσεις που
παίρνει κυριαρχεί η γνώμη των άλλων.
Πως θα το βοηθήσουμε. Καθήκον των γονέων και του σχολείου είναι να βοηθήσουν το παιδί να αυξήσει την αυτοεκτίμησή του, αυτό επιτυγχάνεται με τα παρακάτω:
- Το ακούμε όταν μας μιλάει και το προτρέπουμε να πει τη γνώμη του για το θέμα πού συζητούμε
- Σεβόμεθα την προσωπικότητά του και ποτέ δεν το ταπεινώνουμε, έστω κι ἄν κάνει λάθος.
- Δείχνουμε ότι εκτιμούμε τις ικανότητές του και ἐεπιδοκιμάζουμε ότι καλό και θετικό κάνει.
- Ποτέ δεν το συγκρίνουμε με τα αδέλφια του ή τους συμμαθητές του. Το κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα.
- Το βοηθούμε να αισθάνεται υπερίφανο για την οικογένειά του.
- Του δίνουμε υπευθυνότητα σε ορισμένους τομείς μέσα στην οικογένεια ή το σχολείο.
- Του δίνουμε ευκαιρίες να πάρει πρωτοβουλίες στη λύση ορισμένων προβλημάτων της οικογένειάς μας.
- Αποφεύγουμε να είμεθα αυταρχικοί και άκαμπτοι.
- Του επισημαίνουμε τα θετικά του χαρακτήρα του.
- Το πιο σημαντικό: δημιουργούμε στο σπίτι και στο σχολείο ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και στοργής στο οποίο κάθε παιδί είναι αποδεκτό και αγαπημένο όπως είναι. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι κάθε παιδί είναι ένα μοναδικό ον κι ότι εῖναι αδύνατο να επαναληφθεί.
Κι ὁ ρόλος του σχολείου είναι επίσης σημαντικός,. ´Οταν ο εκπαιδευτικός εντοπίσει το πρόβλημα πρέπει αφού ενημερώσει τους γονείς του παιδιού να τό βοηθήσει να ξανααποκτήσει τη χαμένη του αυτοεκτίμηση.
Οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς: είναι απαραίτητο να δίνεις από το χρόνο σου και να ασχολείσαι με τό παιδί σου, να μιλάς μαζί του, να το ακούς, να ενδιαφέρεσαι για τις δραστηριότητές του, τις αμφιβολίες του, να απαντάς στις ερωτήσεις του κλπ.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το παιδί με μειωμένη αυτοεκτίμηση θέλει τους γονείς δίπλα του, βοηθούς και συμπαραστάτες του.
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Γράφτηκε από τον/την Νίκος Βαξεβανίδης
Tags:
Οικογένεια