«Γλυκόναρ», το πρώτο Αγιορίτικο ζαχαροπλαστείο
Φωτογραφία: Γιώργος Ζαρζώνης
Ο πάτερ Παΐσιος έχει σπουδάσει τη ζαχαροπλαστική και τώρα αυτό είναι το διακόνημά του στο Άγιο Όρος
Το ταξίδι στο Άγιο Όρος είναι κάθε φορά ένα ξεχωριστό κομμάτι από-δράσης, αφού όπως κι αν το δεις είναι φυγή από την οποιαδήποτε πραγματικότητα. Εγώ το έχω στο νου μου σαν ψυχική αποδομή, που συνδυάζω με την ανάγκη μου να φωτογραφίζω ξανά και ξανά τον ιερό αυτόν τόπο και τους καλοσυνάτους του αναχωρητές. Έτσι κάπως, πάνε και τριανταπέντε κοντά χρόνια -το λες και μια ζωή το νούμερο- καταφθάνω εδώ και φιλοξενούμαι σχεδόν πάντα στην Κοινοβιακή Σκήτη Προφήτου Ηλία. Στην πρόσφατη επίσκεψή μου, πέρα από το κλασικό λουκούμι τριαντάφυλλο και τον ελληνικό, ήρθε στο αρχονταρίκι και ένα προφιτερόλ για την υποδοχή. Επειδή συχνά οι προσκυνητές κουβαλάνε γλυκά ομολογώ ότι δεν εντυπωσιάστηκα. Εξάλλου η ημέρα Πέμπτη επέτρεπε το αρτύσιμο της πλούσιας κρέμας του. Στην πρώτη μου συνάντηση με τον πολύ αγαπημένο Γέροντα Φιλήμονα σχολίασα τη μικρή μου έκπληξη για το γλυκό.
Μπράβο, πάντως, σε αυτόν που κατάφερε μέσα σε τέτοια θαλασσοταραχή να κουβαλήσει σώα και αβλαβή τα προφιτερόλ.
Προδόθηκες, έχεις πολύ καιρό να μας έρθεις! Η Σκήτη μας έχει πλέον και
ζαχαροπλάστη που φτιάχνει γλυκά όχι μόνο για μας -θα πήγαινε το ζάχαρο
στο οχτακόσια- αλλά για πολλά μοναστήρια και Σκήτες. Τι νόμιζες!
Λατρεύω το εκπληκτικό χιούμορ του Γέροντα και την παντοτινή του διάθεση για επικοινωνία με όλους όσοι φτάνουν μέχρι εδώ. Επόμενη, λοιπόν, ξενάγησή μου ήταν ο χώρος όπου έγινε το πρώτο και μοναδικό ζαχαροπλαστείο του Άγιου Όρους και έχει αφεθεί εξ ολοκλήρου στα χέρια του Πάτερ Παΐσιου. Ο νεαρός στον χώρο του μοναχισμού κοινόβιος είναι τριάντα δύο χρονών και εξαιρετικά ορεξάτος για το διακόνημα που έχει αναλάβει. Τον πέτυχα την ώρα που ανακάτευε τα υλικά για να φτιάξει ένα νηστίσιμο ραβανί που του είχαν παραγγείλει από τις Καρυές. Ζύγισε με ακρίβεια το σιμιγδάλι, έστυψε τα πορτοκάλια και γέμισε με τα αρώματά του τον αέρα μας.
Εντυπωσιάστηκα είναι η αλήθεια με το προφιτερόλ εδώ. Ίσως περισσότερο το ραβανί, λέω, ότι ταιριάζει στο όλο…
Έτσι είναι, αλλά μην παίρνεις σαν βάση τον εαυτό σου. Σκέψου ότι και οι
μοναχοί έχουν την ανάγκη να γευτούν κάτι το διαφορετικό, ίσως και πιο
ελκυστικό από ό,τι έχουν συνηθίσει. Γλυκά σαν το ραβανί και τα
σιροπιαστά είναι πιο ταξιδιάρικα και φτάνουνε μέχρι εδώ. Το προφιτερόλ
κάπως ξάφνιασε. Οπότε, πέραν της εδώ Σκήτης, με το που μαθεύτηκε ότι
μπορούν να έχουν ένα εκμέκ ή μιλφέιγ, σε μη νηστίσιμες μέρες και
περιόδους νηστείας εννοείται, άρχισαν να έρχονται παραγγελίες. Κι αυτό
είναι ωραίο γιατί επιστρέφει εδώ ένας ενθουσιασμός που με προσηλώνει
ακόμα περισσότερο στο διακόνημα.
Πες μου πώς γεννήθηκε η ιδέα του ζαχαροπλαστείου. Ξέρω καλά πόσο ανοιχτόμυαλος είναι ο Γέροντάς σας αλλά και πάλι …
Έγινε όλο πολύ γρήγορα και απλά. Εγώ αφού τελείωσα τη
Νηπιαγωγών, και επειδή δεν μου άρεσε η ιδέα της δουλειάς εκεί, πήγα ΙΕΚ
ζαχαροπλαστικής, τελείωσα και έκανα τρία χρόνια σεζόν σε ξενοδοχεία.
Πάντα είχα μια κλίση στα γλυκά, παρόλο που όπως βλέπεις δεν είμαι και
καλός καταναλωτής τους. Όταν λοιπόν ήρθα εδώ για να μονάσω, ο Γέροντας
με ρώτησε τι έχω κάνει για να δει τι διακόνημα θα μου δώσει. Του ανέφερα
για τη σχέση μου με τα γλυκά είπε ότι ήταν μια καλή ευκαιρία οι μοναχοί
εδώ να τρώνε φρέσκο γλυκό κάθε Κυριακή. Έτσι ξεκίνησε αλλά με τα
κεράσματα μάθανε και οι άλλες γύρω μονές και η Κυριακή δεν έφτανε πια.
Στήσαμε έτσι αυτόν τον χώρο και έγιναν προμήθειες ζαχαροπλαστείου. Η
πρώτη παραγγελία ήταν 250 προφιτερόλ, θυμάμαι, από τη Μονή Καρακάλλου
για πανηγύρι, και αρκετά τυλιχτά με ινδοκάρυδο από ένα μαγαζί στις
Καρυές. Και πάει πολύ καλά αυτό γιατί δίνει κάποια έσοδα στη Σκήτη.
Πώς είδαν οι μοναχοί το να μπορούν να τρώνε φρέσκια πουτίγκα;
Χάρηκαν πάρα πολύ γιατί δεν είχαν την ευκαιρία για κάτι το
διαφορετικό. Ας πούμε δεν ήξεραν καν το μπανόφι που τους άρεσε πάρα
πολύ. Είναι ωραίο να δίνεις με κάποιον τρόπο χαρά στους αδερφούς σου!
Θέλω να μου πεις… τι γλυκά κάνεις και για ποιο λόγο τα παραγγέλνουν;
Ό,τι μας ζητηθεί. Νηστίσιμα και αρτύσιμα ανάλογα φυσικά την
περίοδο. Κάνω καταρχάς βουτήματα για τον καφέ και γλυκά για το δικό μας
εκθετήριο, που πουλάμε σε πιστούς. Οι παραγγελίες είναι από κάποια
μαγαζιά στις Καρυές και κεράσματα για αγρυπνίες, για γιορτές Πατέρων,
για κάποιο πανηγύρι, για επισκέπτες της Ιεράς Επιστασίας ή και για
μαθητές της Αθωνιάδας Σχολής.
Οι ποσότητες;
Το λιγότερο 30 και μέχρι 200 γλυκά την ημέρα. Δεν υπάρχει και
περισσότερος χρόνος γιατί εδώ δεν είμαι μόνο ζαχαροπλάστης. Είναι ο
χρόνος της προσευχής συν του ότι είμαι αναγνώστης στην εκκλησία, ότι
πρέπει να κάνω και δουλειές σε σχέση με το εκκλησίασμα και γενικά
καθημερινές ασχολίες που κάνουν και οι υπόλοιποι μοναχοί.
Σκέφτηκες να κάνεις ένα γλυκό δικό σου που να χαρακτηρίζει και το Άγιο Όρος μια που είσαι ο πρώτος επίσημος ζαχαροπλάστης του;
Η αλήθεια είναι ότι δεν προλαβαίνω να σκεφτώ και πολλά εδώ.
Ωστόσο θα ήθελα κάποια στιγμή να ετοιμάσω ένα νηστίσιμο γλυκό. Πιθανώς
με λεμόνι ή και καραμέλα που να μπορεί κάποιος να μεταφέρει και έξω. Θα
ήταν νομίζω σημείο αναφοράς και για τη Σκήτη μας. Το θέμα πάντα και
παντού είναι ο χρόνος. Πέρα από γλυκά, αρκετά συχνά φτιάχνω ψωμί,
μανιταρόπιτες -όταν υπάρχουν μανιτάρια- και πολλά άλλα.
Μπήκα στον πειρασμό να ρωτήσω για την προσωπική εξέλιξη που ο ίδιος ονειρεύεται φέροντας ως παράδειγμα τον πάτερ Επιφάνιο, τον αρχιμάγειρα του Αγίου Όρους που είχα την τύχη να γνωρίσω στο εξαιρετικό Κελί Μυλοποτάμου. Ο νεαρός Παΐσιος χαμογέλασε ελαφρά πριν την απάντηση: «Εδώ έχω έρθει για τον μοναχισμό και όχι για να κάνω καριέρα ζαχαροπλάστη. Αν ήταν για το δεύτερο θα το επεδίωκα έξω».
Χτύπησε το καμπανάκι για τη βραδινή τράπεζα. Ο πάτερ Παΐσιος έφυγε βιαστικά για να βοηθήσει και εγώ πήγα να συναντήσω τον Γέροντα Φιλήμονα για τις εντυπώσεις μου.
«Πώς σου φάνηκε σοκολατοποιέ το ταπεινό μας Γλυκόναρ…».
Έμεινα λίγο με ένα ερωτηματικό να ψάχνει την ορολογία της λέξης αλλά ο Γέροντας Φιλήμων με έβγαλε γρήγορα από την απορία: «Ονομάσαμε το ζαχαροπλαστείο μας Γλυκόναρ, που θα πει Γλυκό όνειρο. Η λέξη ακολουθεί το τυπικό των λέξεων της Θείας Λειτουργίας». Δεν περίμενα τίποτα λιγότερο από τον Γέροντα που -θα το πω εδώ- χάρηκα πολύ στην ταινία “ATHOS”, μια παραγωγή που έγινε για τη γαλλική και αυστριακή τηλεόραση.
Ημέρα Κυριακή και στο κλείσιμο της Τράπεζας μείναμε τελευταίοι με την κουβέντα και ένα κυπελάκι γλυκό ο καθένας, χαμογελαστοί δοκιμαστές στα πειράματα του Αγιορείτη ζαχαροπλάστη!
ΠΗΓΗ: