-H ζήλεια, η κατάκριση, ο θυμός, η μνησικακία κ.λπ., όλα από την υπερηφάνεια ξεκινούν. Η υπερηφάνεια είναι το Γενικό Επιτελείο όλων των παθών. Αν λοιπόν χτυπήσεις την υπερηφάνεια, χτυπάς όλα τα πάθη και έρχεται μέσα σου η ταπείνωση και η αγάπη.
Γι’ αυτό, νομίζω, αρκετό είναι να ασχοληθείς ή μάλλον να άνοιξης μέτωπο μάχης με την υπερηφάνεια. να στρέψης όλα τα πυρά προς το κάστρο της υπερηφάνειας, το όποιο μας χωρίζει από τον Θεό.
Βλέπεις, όταν ο εχθρός πολεμάει ένα κράτος, τις περισσότερες δυνάμεις θα τις στείλει να χτυπήσουν την πρωτεύουσα. Μία βόμβα αν ρίξει στην πρωτεύουσα και την καταστρέψει, πάει μετά, κατάστρεψε όλο το κράτος.
– Γέροντα, με ποιόν συγγενεύει ο υπερήφανος;
– Με τον έξω από δω, με τον διάβολο… Αν και ευκολότερα κάμπτεται ο διάβολος παρά ο υπερήφανος. Γιατί τον δαίμονα τον κάμπτεις, αν ταπεινωθείς, ενώ τον υπερήφανο, ακόμη και να ταπεινωθείς και να του ζήτησης συγγνώμη, δεν τον κάμπτεις, θα σου πει: «υποκρίνεσαι!».
Όποιος έχει περισσότερη ταπείνωση, έχει περισσότερο πνευματικό περιεχόμενο. Ο υπερήφανος δεν έχει εσωτερικό περιεχόμενο. Είναι σαν το αψώμωτο στάχυ πού στέκεται όρθιο, ενώ το ψωμωμένο στάχυ γέρνει το κεφαλάκι του.
Και εκτός που είναι σκοτισμένος, είναι και εσωτερικά ανήσυχος και εξωτερικά ταραγμένος και θορυβώδης. Γιατί, όταν υπάρχει υπερηφάνεια, τι κάνει ο άνθρωπος, είναι μια φούσκα πού την φουσκώνει ο διάβολος και μετά την τρυπάει με μια καρφίτσα, κάνει κρότο και σπάει.
Είναι άτιμη η υπερηφάνεια, είναι φοβερό πράγμα, αφού τους Αγγέλους τους έκανε δαίμονες! Αυτή μας έφερε από τον Παράδεισο στην γη και τώρα από την γη προσπαθεί να μας στείλει στην κόλαση.
Γέροντας Παΐσιος