γράφει ο Σπυρίδων Μαρίνης
Η εικόνα της Μεταμόρφωσης του Κυρίου πάνω στο όρος Θαβώρ είναι μία εικόνα καθαρά τριαδολογική. Τι σημαίνει όμως αυτό; Στον εορταστικό κύκλο της Εκκλησίας, τρεις εορτές είναι στενά συνδεδεμένες με ομοιότητες που τις κατατάσσουν στην ίδια οικογένεια. Οι εορτές αυτές είναι της Πεντηκοστής, των Θεοφανείων και της Μεταμόρφωσης του Κυρίου. Κι αυτό που τις ενώνει και τις τρεις είναι η τριαδική τους φύση, είναι η φανέρωση της Αγίας Τριάδος.
Στην Πεντηκοστή, το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος με την κάθοδό του υπό την μορφή πυρίνων γλωσσών, μας εισάγει στα ενδότερα της γνώσης του Θεού. Εδώ το Πνεύμα του Θεού, ο λόγος, η σοφία και σε προέκταση το διδασκαλικό έργο παρουσιάζεται ως γλώσσα. Η καθαρτική δύναμη του πνεύματος μεταμορφώνεται σε πυρ, σε φωτιά, για να φανερώσει έτσι ότι το Πνεύμα του Θεού καθαρίζει και εξαγνίζει. Στην Πεντηκοστή πραγματοποιείται η αποστολή του Πνεύματος και αρχίζει η εποχή της Εκκλησίας στον κόσμο με σωτηριολογικό και εσχατολογικό περιεχόμενο. Μας αποκαλύπτει την Εκκλησία και μας βεβαιώνει ότι μέσα στην Εκκλησία η ζωή της υπεραγίας Τριάδας μας είναι πραγματικά προσιτή. Έτσι, η Εκκλησία ζει από την ημέρα της Πεντηκοστής την εποχή της νέας κτίσης της, με τελικό γεγονός τα έσχατα.
Στην εορτή των Θεοφανείων, τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος δηλαδή η φωνή του Πατρός, ο Κύριός μας μέσα στον Ιορδάνη και το άγιο Πνεύμα ωσεί περιστερά, παρουσιάζονται υπό την μορφή αγιαστικής πράξης, προετοιμάζοντας τη σωτηρία μας με την λυτρωτική ενέργεια που ξεχύνεται και αγιάζει τον κόσμο. Η σημασία του γεγονότος αποκορυφώνεται στη φωνή του Θεού από τον ουρανό και στην κάθοδο του Αγίου Πνεύματος. Η μορφή της περιστεράς δηλώνει το τέλος του κατακλυσμού της αμαρτίας και την έναρξη της νέας εποχής για την ανθρωπότητα. Της εποχής του Μεσσία.
Στη μεταμόρφωση, η Αγία Τριάδα εμφανίζεται κυριολεκτικά μέσα στη δόξα του θείου ακτίστου φωτός, όπου συνυπάρχει η φωνή του Πατρός και το μεγαλειώδες πρόσωπο του Κυρίου. Μέσα στην εικόνα της Μεταμόρφωσης, η Αγία Τριάδα δεν είναι τίποτε άλλο από φως. Φως που μεταλλάσσει τα πάντα μυστηριωδώς.
Η κορυφή του Θαβωρείου όρους, πάνω στην οποία ο Σωτήρας ανέβασε τους εκλεκτούς μαθητές, γεμίζει από θείο φως, γεμίζει από την ανέκφραστη δόξα της θεότητας, γι’ αυτό και η εικόνα της εορτής γεμίζει ολόκληρη απ’ αυτή τη διάχυση του θείου φωτός. Μοιάζει σαν ολόκληρη η επιφάνεια της εικόνας να γίνεται δοχείον φωτός.
Η δόξα της τριαδικής Θεότητας εμφανίζεται μέσα στην εικόνα με τα γεωμετρικά σχήματα που βλέπουμε πίσω από την μορφή του Κυρίου και είναι πάντοτε τρία επίπεδα φωτός που το ένα κάθεται πάνω στο άλλο. Παρουσιάζουν τη φωτεινή νεφέλη που επεσκίασε τον Κύριο την ώρα της Μεταμόρφωσης. Τα σχήματα αυτά της νεφέλης τα διαπερνούν ακτίνες που δηλώνουν με την κίνησή τους τις άκτιστες θεϊκές ενέργειες, ενέργειες που κάνουν να κινείται ολόκληρο το όρος Θαβώρ προς τον Κύριο. Δεν είναι όμως μόνον το όρος Θαβώρ που μας μιλά γι’ αυτές τις άκτιστες ενέργειες που εξέπεμψε ο Κύριός μας, αλλά και η βίαιη πτώση των εκλεκτών μαθητών που βρίσκονται πεσμένοι στη γη, κι όλα όσα συνθέτουν τη βάση του θέματος της εικόνας μας μιλούν για το φως εκείνο που έλαμψε κατά την μεταμόρφωση. Επομένως εξαιτίας της μεταβολής και του υπερφυσικού φωτός έπεσαν οι μαθητές με το πρόσωπο κατά γης. Και η γεμάτη φως νεφέλη κάλυψε τον Κύριο και τον έντυσε με ιμάτιο λευκό, γεμάτο από χρυσές λεπτές ακτίνες, που κι αυτές δηλώνουν την ακτινοβολία της θείας δύναμης.
Η θεία λάμψη δεν αφήνει αμέτοχους και τους δύο συνομιλούντες με τον Κύριο εκπροσώπους της Παλαιάς Διαθήκης: τον Μωυσή και τον προφήτη Ηλία. Μόνον ο Ιησούς έχει την εξουσία ζωής και θανάτου, αφού φέρνει κοντά στους μαθητές του τον «τετελευτηκότα», όσο και τον «ουδέπω τούτο παθόντα». Ο Μωυσής μεσίτης των κεκοιμημένων, ενώ ο Ηλίας των ζωντανών παρουσιάζονται κι αυτοί κοινωνοί της θείας δόξας. Στο πρόσωπο των δύο εκπροσώπων του παλαιού νόμου φανερώνεται η αρχή της εσχατολογικής εποχής, η αρχή του καινούργιου κόσμου του Θεού, κατά τον οποίο πραγματοποιούνται στο πρόσωπο του Χριστού όσα ανήγγειλαν ο Νόμος και οι προφήτες. Βέβαια το πρόσωπο του Κυρίου μόνον έλαμψε περισσότερο από τον ήλιο και τα ιμάτιά του έγιναν λευκά σαν χιόνι κι όχι του Μωυσή και του Ηλία, πράγμα που σημαίνει, ότι θεάθηκαν μέσα στην ίδια δόξα, όμως κανείς τους δεν άστραψε σαν ήλιος. Και οι μαθητές ένα μέρος του φωτός είδαν, δεν μπόρεσαν να ατενίσουν όλο το φως, πράγμα που σημαίνει, ότι το θείο εκείνο φως της Μεταμόρφωσης δίνεται με μέτρο και μοιράζεται σύμφωνα με την αξία και την χωρητικότητα αυτών που το δέχονται.
(εικ.ΜΥΣΤΡΑΣ, ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟΣ, 1360-1370)
http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/#ixzz5vqds6O00
Η εικόνα της Μεταμόρφωσης του Κυρίου πάνω στο όρος Θαβώρ είναι μία εικόνα καθαρά τριαδολογική. Τι σημαίνει όμως αυτό; Στον εορταστικό κύκλο της Εκκλησίας, τρεις εορτές είναι στενά συνδεδεμένες με ομοιότητες που τις κατατάσσουν στην ίδια οικογένεια. Οι εορτές αυτές είναι της Πεντηκοστής, των Θεοφανείων και της Μεταμόρφωσης του Κυρίου. Κι αυτό που τις ενώνει και τις τρεις είναι η τριαδική τους φύση, είναι η φανέρωση της Αγίας Τριάδος.
Στην Πεντηκοστή, το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος με την κάθοδό του υπό την μορφή πυρίνων γλωσσών, μας εισάγει στα ενδότερα της γνώσης του Θεού. Εδώ το Πνεύμα του Θεού, ο λόγος, η σοφία και σε προέκταση το διδασκαλικό έργο παρουσιάζεται ως γλώσσα. Η καθαρτική δύναμη του πνεύματος μεταμορφώνεται σε πυρ, σε φωτιά, για να φανερώσει έτσι ότι το Πνεύμα του Θεού καθαρίζει και εξαγνίζει. Στην Πεντηκοστή πραγματοποιείται η αποστολή του Πνεύματος και αρχίζει η εποχή της Εκκλησίας στον κόσμο με σωτηριολογικό και εσχατολογικό περιεχόμενο. Μας αποκαλύπτει την Εκκλησία και μας βεβαιώνει ότι μέσα στην Εκκλησία η ζωή της υπεραγίας Τριάδας μας είναι πραγματικά προσιτή. Έτσι, η Εκκλησία ζει από την ημέρα της Πεντηκοστής την εποχή της νέας κτίσης της, με τελικό γεγονός τα έσχατα.
Στην εορτή των Θεοφανείων, τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος δηλαδή η φωνή του Πατρός, ο Κύριός μας μέσα στον Ιορδάνη και το άγιο Πνεύμα ωσεί περιστερά, παρουσιάζονται υπό την μορφή αγιαστικής πράξης, προετοιμάζοντας τη σωτηρία μας με την λυτρωτική ενέργεια που ξεχύνεται και αγιάζει τον κόσμο. Η σημασία του γεγονότος αποκορυφώνεται στη φωνή του Θεού από τον ουρανό και στην κάθοδο του Αγίου Πνεύματος. Η μορφή της περιστεράς δηλώνει το τέλος του κατακλυσμού της αμαρτίας και την έναρξη της νέας εποχής για την ανθρωπότητα. Της εποχής του Μεσσία.
Στη μεταμόρφωση, η Αγία Τριάδα εμφανίζεται κυριολεκτικά μέσα στη δόξα του θείου ακτίστου φωτός, όπου συνυπάρχει η φωνή του Πατρός και το μεγαλειώδες πρόσωπο του Κυρίου. Μέσα στην εικόνα της Μεταμόρφωσης, η Αγία Τριάδα δεν είναι τίποτε άλλο από φως. Φως που μεταλλάσσει τα πάντα μυστηριωδώς.
Η κορυφή του Θαβωρείου όρους, πάνω στην οποία ο Σωτήρας ανέβασε τους εκλεκτούς μαθητές, γεμίζει από θείο φως, γεμίζει από την ανέκφραστη δόξα της θεότητας, γι’ αυτό και η εικόνα της εορτής γεμίζει ολόκληρη απ’ αυτή τη διάχυση του θείου φωτός. Μοιάζει σαν ολόκληρη η επιφάνεια της εικόνας να γίνεται δοχείον φωτός.
Η δόξα της τριαδικής Θεότητας εμφανίζεται μέσα στην εικόνα με τα γεωμετρικά σχήματα που βλέπουμε πίσω από την μορφή του Κυρίου και είναι πάντοτε τρία επίπεδα φωτός που το ένα κάθεται πάνω στο άλλο. Παρουσιάζουν τη φωτεινή νεφέλη που επεσκίασε τον Κύριο την ώρα της Μεταμόρφωσης. Τα σχήματα αυτά της νεφέλης τα διαπερνούν ακτίνες που δηλώνουν με την κίνησή τους τις άκτιστες θεϊκές ενέργειες, ενέργειες που κάνουν να κινείται ολόκληρο το όρος Θαβώρ προς τον Κύριο. Δεν είναι όμως μόνον το όρος Θαβώρ που μας μιλά γι’ αυτές τις άκτιστες ενέργειες που εξέπεμψε ο Κύριός μας, αλλά και η βίαιη πτώση των εκλεκτών μαθητών που βρίσκονται πεσμένοι στη γη, κι όλα όσα συνθέτουν τη βάση του θέματος της εικόνας μας μιλούν για το φως εκείνο που έλαμψε κατά την μεταμόρφωση. Επομένως εξαιτίας της μεταβολής και του υπερφυσικού φωτός έπεσαν οι μαθητές με το πρόσωπο κατά γης. Και η γεμάτη φως νεφέλη κάλυψε τον Κύριο και τον έντυσε με ιμάτιο λευκό, γεμάτο από χρυσές λεπτές ακτίνες, που κι αυτές δηλώνουν την ακτινοβολία της θείας δύναμης.
Η θεία λάμψη δεν αφήνει αμέτοχους και τους δύο συνομιλούντες με τον Κύριο εκπροσώπους της Παλαιάς Διαθήκης: τον Μωυσή και τον προφήτη Ηλία. Μόνον ο Ιησούς έχει την εξουσία ζωής και θανάτου, αφού φέρνει κοντά στους μαθητές του τον «τετελευτηκότα», όσο και τον «ουδέπω τούτο παθόντα». Ο Μωυσής μεσίτης των κεκοιμημένων, ενώ ο Ηλίας των ζωντανών παρουσιάζονται κι αυτοί κοινωνοί της θείας δόξας. Στο πρόσωπο των δύο εκπροσώπων του παλαιού νόμου φανερώνεται η αρχή της εσχατολογικής εποχής, η αρχή του καινούργιου κόσμου του Θεού, κατά τον οποίο πραγματοποιούνται στο πρόσωπο του Χριστού όσα ανήγγειλαν ο Νόμος και οι προφήτες. Βέβαια το πρόσωπο του Κυρίου μόνον έλαμψε περισσότερο από τον ήλιο και τα ιμάτιά του έγιναν λευκά σαν χιόνι κι όχι του Μωυσή και του Ηλία, πράγμα που σημαίνει, ότι θεάθηκαν μέσα στην ίδια δόξα, όμως κανείς τους δεν άστραψε σαν ήλιος. Και οι μαθητές ένα μέρος του φωτός είδαν, δεν μπόρεσαν να ατενίσουν όλο το φως, πράγμα που σημαίνει, ότι το θείο εκείνο φως της Μεταμόρφωσης δίνεται με μέτρο και μοιράζεται σύμφωνα με την αξία και την χωρητικότητα αυτών που το δέχονται.
(εικ.ΜΥΣΤΡΑΣ, ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟΣ, 1360-1370)
http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/#ixzz5vqds6O00