Ο π. Σάββας δεν επιβάρυνε το λαό με μεγάλους κανόνες προσευχής, αλλά
δίδασκε όπως ο όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ: «Είναι καλύτερο να τηρείτε
λίγα, αλλά με θερμότητα και ευλάβεια. Ο Θεός δεν χρειάζεται τον τύπο αλλά την ουσία. Εκείνος χρειάζεται την καρδιά μας».
Ο όσιος Σεραφείμ με εντολή της Βασίλισσας των Ουρανών έδωσε νέο, πιο ελαφρύ Τυπικό στα πνευματικά του τέκνα, τις αδελφές της Μονής Ντιβέγιεβο, γνωρίζοντας πόσο δύσκολο είναι να σωθούν οι χριστιανοί των εσχάτων χρόνων. Στους απλούς ανθρώπους ο όσιος Σεραφείμ έδινε αυτόν τον κανόνα:
«Σήκω από τον ύπνο, στάσου μπροστά στις εικόνες και πες τρεις φορές το «Πάτερ ημών» προς τιμήν της Αγίας Τριάδος, υστέρα το «Θεοτόκε Παρθένε» τρεις φορές και μια φορά το «Πιστεύω».
Αυτές οι προσευχές, όπως εξηγούσε ο όσιος Σεραφείμ, είναι η βάση του χριστιανισμού. Η
πρώτη, ως προσευχή δοσμένη από τον ίδιο τον Θεό ως πρότυπο όλων των
προσευχών. Η δεύτερη προσφέρθηκε από τον ουρανό διά του Αρχαγγέλου
Γαβριήλ στην Παρθένο Μαρία, την μητέρα του Θεού.
Το Σύμβολο της Πίστεως ενώπιων συντομία περιέχει όλα τα σωτήρια
δόγματα της χριστιανικής πίστεως, όπως διατυπώθηκαν στην Α’ Οικουμενική
Σύνοδο (325).
Στον κελί του μπορεί καθένας να λέγει ήσυχα την ευχή του Ιησού κι όταν είναι ανάμεσα στους ανθρώπους το «Κύριε, ελέησον» και έτσι να συνεχίζει μέχρι το γεύμα.
Ακριβώς πριν το γεύμα πάλι σύντομος κανόνας.
Μετά το γεύμα: «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσόν με τον αμαρτωλόν».
Στην ερημιά: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, διά της Θεοτόκου, ελέησόν με τον αμαρτωλόν».
Στην ερημιά: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, διά της Θεοτόκου, ελέησόν με τον αμαρτωλόν».
Πριν τον ύπνο, πάλι σύντομος κανόνας και μετά ύπνος, αφού
διαφυλαχθούμε με το σημείο του σταυρού. Κρατώντας αυτόν τον απλό κανόνα,
μπορεί να φθάσει κανείς στο μέτρο της χριστιανικής τελειότητας».
Ο στάρετς Σάββας δίδασκε επίσης να μη καταπονείται κανείς με δυσβάστακτα ασκητικά κατορθώματα.
– Το πρωί, αφού ξυπνήσεις, έλεγε, αμέσως ασπάσου το σταυρό που φοράς λέγοντας:
«Ράνον, Δέσποτα, ρανίδα του αγιωτάτου Σου Αίματος στην καρδία μου, για
να εξαλείψει τα πάθη, τις αμαρτίες και τις ακαθαρσίες ψυχής και σώματος.
Αμήν».
Μετά να πλυθείς, να ντυθείς και αφού σταθείς μπροστά στις εικόνες, με θερμή καρδιακή πίστη πες: «Βασιλεύ Ουράνιε» μια φορά, «Πάτερ ημών», τρεις φορές, «Θεοτόκε Παρθένε» τρεις φορές και το «Πιστεύω» μια φορά.
Αυτός ο κανόνας ονομάζεται «κανόνας του οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ».
Μετά διάβασε τις πρωινές προσευχές από το προσευχητάριο. Μετά διάβασε το Ψαλτήρι, όσο μπορείς, ένα Κάθισμα ή έστω μία Δόξα.*
Σε κάποιους ο Γέροντας έδινε ευλογία να διαβάζουν μόνο μερικές γραμμές, αλλά συμβούλευε όλους να διαβάζουν καθημερινά το Ψαλτήρι υποχρεωτικά, τις Επιστολές των Αποστόλων και το Ευαγγέλιο,
έστω μια περικοπή. Σ’ όσους είχαν ζήλο στην προσευχή έδινε ευλογία να
διαβάζουν προσευχές που τις έπαιρνε από τους ασκητές πατέρες των
τελευταίων χρόνων. Στον τέλος της ζωής του στάρετς όλες οι προσευχές του
και όλες οι γραπτές και προφορικές του διδαχές και ποιήματα με
πνευματικό περιεχόμενο συγκεντρώθηκαν σε αντίστοιχα βιβλία:
«Πνευματικές-ηθικές διδασκαλίες» κ.α.
Σε όσους ήσαν πολύ απασχολημένοι με δύσκολα καθήκοντα, ο στάρετς
επέτρεπε να συντομεύουν τον κανόνα της προσευχής, αλλά με την προϋπόθεση
αυτή η συντομευμένη προσευχή να είναι θερμή και έτσι να θεωρηθεί ως πλήρης κανόνας. Έλεγε:
– Να αποφεύγετε την επιφανειακή ανάγνωση του κανόνα.
Να εμβαθύνετε στον πνεύμα της προσευχής, για να δοκιμάσει η ψυχή χαρά
και ευγνωμοσύνη για την Χάρη του Θεού και θλίψη για τις αμαρτίες σας,
ώστε η προσευχή να γίνει τροφή και ζωή της ψυχής. Ας μη τρέφουμε τον
εσωτερικό μας φαρισαίο του τυπικού κανόνα προσευχής, αλλά με ζήλο,
αδιαλείπτως να κάνουμε τον κανόνα μας, έστω και πιο σύντομο, κάποτε. Τι
ευλογημένη που είναι η πνευματική κατάσταση κάποιων ανθρώπων, οι όποιοι
με αγάπη, αδιάλειπτα τηρούν τον κανόνα της προσευχής! Αυτοί ήδη από’ αυτή την ζωή θα γνωρίσουν «ότι Χριστός ο Κύριος».
Από το βιβλίο: «Στάρετς Σάββας ο
Παρηγορητής» – Μετάφραση από τη ρωσική γλώσσα: Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης
Φωτόπουλος , Διδαχές του στάρετς Σάββα
Tags:
Άγιοι