Προσευχητάρι >> Το Μικρό Απόδειπνο

 

ΣΠΗΛΑΙΟ Χωριό ΓΡΕΒΕΝΑ Εμφάνιση χάρτη Παρουσίαση Το Σπήλαιο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 960 μ., 4 χλμ Ν του Ζιάκα. 260 άτομα, μόνιμοι κάτοικοι του χωριού, αντλούν το εισόδημά τους από τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την υλοτομία. Το καλοκαίρι καταφθάνουν στο χωριό περίπου άλλα 400 άτομα, για να ξεκουραστούν και να απολαύσουν την όμορφη φύση. Η περιοχή καλύπτεται από δάσος με μαύρη πεύκη, δρύες, αγριομηλιές, αγριαχλαδιές, γκορτσιά, ελάτη, σφένδαμο, σκλήθρο, ιτιές, λεύκη, ίταμο. Χαρακτηριστικά αξιοθέατα είναι τα δύο φαράγγια. Το νοτιοδυτικό φαράγγι της Πορτίτσας (1830) με την πέτρινη γέφυρα που έχει ύψος περίπου 300 μέτρα. Το μήκος του είναι 800 περίπου μέτρα, ενώ οι σχεδόν κάθετες πλευρές του ορθώνονονται τουλάχιστον 220 μέτρα πανω απο τον ποταμό Βενέτικο που το διασχίζει. Σε κάποιο σημείο το πλάτος του μειώνεται στα 8 περίπου μέτρα. Στην είσοδο του βρίσκεται το ομώνυμο δίτοξο γεφύρι που έχει μήκος 34 μέτρα και ύψος 7.80 μέτρα. 

 δείτε το βίντεο που επιμελήθηκε ο π. Κωνσταντίνος Βασιλειάδης..

 

Το ανατολκό φαράγγι της Λιάτισας το είναι δύσκολα προσβάσιμο, το διασχίζει ο σμιξιώτικος ποταμός ( Βελονιάς ) και εκεί υπάρχουν δύο πέτρινα γεφύρια του Κατσογιάννη και της Λιάτισας ή του Κλέφτη όπως ονομάζεται. Η παράδοση λέει ότι ένα παλικάρι του Θ. Ζιάκα κυνηγημένο από τους Τούρκους πήδηξε απέναντι στο σημείο αυτό για να γλιτώσει. Μετά από αυτό έφτιαξε το γεφύρι γύρω στα 1800. Το γεφύρι του Κατσογιάννη είναι ένα γεφύρι με συνολικό μήκος πάνω από 50 μέτρα το οποίο χρονολογείται γυρω στο 1800. Σώθηκαν μόνο τα δύο βορειότερα τόξα του ενώ το νότιο αντικαταστάθηκε με οπλισμένο σκυρόδεμα. Το πλάτος του είναι 2,6 μέτρα κι το ύψος της μεγαλύτερης καμάρας του είναι 7 μέτρα περίπου. Την ονομασία του την πήρε από ένα σωζόμενο παρακείμενο μύλο , ιδιοκτησίας του ενοριακού ναού του Αγ, Αθανασίου Σπηλαίου που τον δούλευε κάποιος Κατσογιάννης. Εξαιρετικά ενδιαφέρον αξιοθέατο που αξίζει να επισκεφτεί κανείς είναι επίσης η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου.Το καθολικό της μονής είναι ο συνήθης αγιορείτικος τύπος ναού. Το τέμπλο, η δυτική θύρα και τα φράγματα των παραθύρων αποτελούν πολύ σημαντικά δείγματα της ξυλογλυπτικής του 17ου αιώνα. Τα παράθυρα που διατρυπούν τους πλάγιους τοίχους είναι μικρά, στενά και αψιδωτά και διευρύνονται ως πολεμίστρες, αντανακλώντας την ανασφάλεια και τους κινδύνους της εποχής. Στο εσωτερικό ο ναός είναι διακοσμημένος από αγιογραφίες. Το ιστορικό μοναστήρι βρίσκεται στην βορειοανατολική είσοδο του χωριού. Το καθολικό και το ανακατασκευασμένο τμήμα του ίσογειου της βόρειας πτέρυγας είναι τα μόνα που έχουν απομείνει από την άλλοτε άνθουσα μονή. Το καθολικό αφιερωμένο στην Παναγία, ιδρύθηκε το 1633 επί αρχιεπισκόπου Γαβριήλ, από την Μηλιά Μετσόβου.Η διακόσμησή της έγινε από τους ζωγράφους Νικόλαο και Ιωάννη σε δύο φάσεις. Τα ανώτερα τμήματα και οι χώροι κοσμήθηκαν στα 1649-1650, ενώ από τους χώρους έως το δυτικό τοίχο του κυρίως ναού το 1650-1651. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η μονή λειτούργησε ως κρυφό σχολειό και ως νοσοκομείο για τους τραυματίες και σύμφωνα με την προφορική παράδοση το επισκέφθηκε δύο φορές ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.Στις αρχές του 20ου αιώνα τα πλούσια κειμήλια της μεταφέρθηκαν στο μοναστήρι της Ζάβορδας με το οποίο η μονή συγχωνεύτηκε το 1935. Ένα ακόμη αξιοθέατο που μπορεί να επισκεφθεί κάποιος στο χωριό είναι το κάστρο του Σπηλαίου το οποίο έχει πέσει με το πέρασμα του χρόνου. Είναι ένα τείχος το οποίο ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους αλλά τα αρχαιολογικά δεδομένα οδηγούν στην ελληνιστική κι ρωμαΪκή εποχή. Σύμφωνα με τα ανασκαφικά ευρήματα στο χωριό δηλώνουν ότι η περιοχή αλλά κι το κάστρο κατοικήθηκε από την πρωΪμη εποχή του Σιδήρου. Στη θέση του σημερινού χωριού υπήρχε σημαντικός αρχαίος οικισμός (τειχισμένος), που παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλη διάρκεια ζωής (από την προϊστορική ως τη βυζαντινή εποχή). Ο οικισμός ήταν χτισμένος πάνω σε μια ψηλή και βραχώδη κορυφογραμμή, που υψώνεται μέσα στο φυσικό υδάτινο δέλτα, το οποίο σχηματίζεται με τη συμβολή των ποταμών Βελονιά και Βενέτικου. Ο οικιστικός χώρος μοιάζει με απέραντο φυσικό φρούριο, καθώς οι τρεις πλευρές του προστατεύονται από πανύψηλους και απόκρημνους βράχους, οι οποίοι σχηματίζουν ένα φυσικό απρόσβλητο τείχος, ενώ η βορειοδυτική πλευρά του προστατεύεται από ασβεστόχτιστο πέτρινο τείχος[5]. Ο οικισμός αναφέρεται κυρίως σε γραπτά του Μοναστηριού που υπάρχουν στο χωριό, με το όνομα ΠΥΛΑΙΟΝ, πιθανώς επειδή δεσπόζει των οδών που συνδέουν Ήπειρο και Μακεδονία και ως ΣΠΗΛΙΟ επειδή είναι στους πρόποδες του όρους Σταυρός που παλιότερα λεγόταν ΣΠΙΛΟΣ. Σημαντική είναι και η συμμετοχή του χωριού στους αγώνες επί Τουρκοκρατίας και για τα αρματολίκια της Πίνδου με το όνομα Μέγα Σπήλαιο. πηγή: Wikipaidia Βίντεο kostas p. Konstantinos https://bit.ly/2TjrzpX